WSPÓŁPRACOWNICY:
           W.Czapliński, M.Filipowicz, E.Łącki - ZPE, ZEJ WFITJ AGH
oraz współpracownicy z:
           IFJ im. H.Niewodniczańskiego w Krakowie;
           ZIBJ Dubna, Rosja;
           Physics Institute, University of Fribourg, Szwajcaria
           Meson Facility TRIUMF, Vancouver, Kanada;
           High Current Electronics Institute, Tomsk, Rosja;
           Paul Scherrer Institute, Szwajcaria

FINANSOWANIE:
działalność statutowa, grant KBN 2P03B01809, dotacja KBN do współpracy międzynarodowej

OPIS PRAC.
W 1997 roku kontynuowano, we współpracy z w.w. ośrodkami, badania syntezy lekkich jąder przy małych energiach zderzeń (E < 1 keV) przy wykorzystaniu techniki Z-pinchu. Odrębnym kierunkiem były badania procesów zachodzących z udziałem mionów w mieszaninach izotopów wodoru oraz badania syntezy jądrowej w molekułach μd³He.
Wyniki prac, ktore zostaly zakończone lub częściowo zakończone, przedstawiono w publikacjach [1,2], jednym sprawozdaniu [3] i dwóch doniesieniach do raportów rocznych PSI i TRIUMF [4,5]. Oto ich szczególowa problematyka:

• Badanie syntezy lekkich jąder przy małych energiach zderzeń przy użyciu techniki Z-pinch'u
  W pracach [1,2] opublikowano metodykę i wyniki pomiaru przekroju czynnego reakcji syntezy d+d przy energii zderzenia 440 eV, uzyskane przy zastosowaniu techniki Z-pinchu. Pomiary były przeprowadzone na plazmowym, impulsowym akceleratorze jonów w Tomsku. Oszacowano z nich górną granicę przekroju czynnego σ_dd < 2·10^-34 cm². Część pomiarów, wykonywanych w drugiej połowie roku przy wyższej energii zderzeń deuteronów jest aktualnie opracowywana i przygotowywana do publikacji.
  Finansowanie: badania statutowe, dotacja KBN do współpracy międzynarodowej
  
• Rozpraszanie atomów mionowych
  Kontuynuowano badania efektu Ramsauera w rozpraszaniu elastycznym atomów mionowych dμ i tμ na jądrach i molekułach wodoru. W 1997 r wykonano w TRIUMF-e (Vancouver, Kanada) drugą część eksperymentu E742, dotyczącą rozpraszania atomów tμ. Wyniki eksperymentu udokumentowały ilościowo po raz pierwszy istnienie efektu Ramsauera w rozpraszaniach tμ+ H₂. Wstępna analiza danych doświadczalnych, prowadzona w oparciu o symulacje Monte Carlo wykazała zgodność wartości badanych przekrojów czynnych z przewidywaniami teorii. W eksperymencie E742 uzyskano ponadto wartościowe wyniki dotyczące rozpraszania atomów pμ w wodorze. Zaobserwowany fakt silnej emisji zimnych pμ z zestalonych warstw wodoru zinterpretowano teoretycznie, uwzględniając krystaliczną strukturę zestalonego w temperaturze 3 K wodoru. Zjawisko to zasługuje na dalsze badania eksperymentalne i teoretyczne ze względu na atrakcyjną możliwość uzyskiwania wiązek zimnych pμ jako narzędzia badawczego w fizyce mionowej. Częściowe opracowanie wyników eksperymentu i porównanie przekrojów czynnych rozpraszania otrzymanych eksperymentalnie z obliczeniami teoretycznymi zawarte jest w załączonym sprawozdaniu z realizacji grantu KBN 2P03B01809 [3] oraz w doniesieniu posłanym do Triumf Annual Report [4].
  Finansowanie: badania statutowe, grant KBN 2P03B01809, dotacja KBN do współpracy międzynarodowej
  
• Synteza jądrowa w molekułach μd³He
  W ramach realizowanego w PSI projektu R-96-01 (współpraca FRIBOURG- JINR-PSI-ST.PETERSBURG-MUNCHEN-CRACOW) wykonano testowe pomiary dotyczące badania syntezy jądrowej w molekułach μd³He. Pomiary te pozwoliły na oszacowanie górnej granicy szybkości syntezy (λ_f < 1.7·10⁵ s^-1), wykazały zasadność użytej metodyki pomiaru oraz poprawność działania aparatury [5]. Praca będzie kontynuowana.
  Finansowanie: badania statutowe, dotacja KBN do współpracy międzynarodowej
  

ZAPROSZENI GOŚCIE: V.M.Bystritsky, ZIBJ Dubna, 2x 2 tyg., 1997

PUBLIKACJE 1997

                           Czasopisma:

1. T.L.Bulgakov,... M.Filipowicz,...J.Woźniak,...et al.; Measurements of d + d → ³He + n cross section at ultralow energies using Z-pinch, Yad.Fiz. 60,8 (1997) 1349
   
2. V.M.Bystritsky,...M.Filipowicz,E.Łącki,J.Woźniak,...et al.; A new approach in the experimental studies of nuclear reactions at ultralow energies, Nukleonika 42,4 (1997) 775
   
          Materiały niepublikowane:
   
3. A.Adamczak, W.Czapliński, M.Filipowicz, A.Guła, E.Guła and J.Woźniak; "Rozpraszanie atomów mionowych w ośrodkach wodorowych i kataliza mionowa reakcji syntezy jądrowej", Sprawozdanie z realizacji projektu badawczego nr 2P03B01809, WFiTJ AGH, Kraków, 1997
   
4. V.M.Bystritsky,R.Jacot-Guillarmod,F.Mulhauser and J.Woźniak; Ëxperiment E742. Scattering of Muonic Hydrogen Isotopes", submitted to TRIUMF Annual Report 1997
   
5. A.Del Rosso,...M.Filipowicz,J.Woźniak,...et al.; "Measurement of nuclear fusion reactions in μd³He molecules". submitted to PSI Annual Report 1997